Vertrouwenscontactpersoon

In de sport zijn vertrouwenspersonen en vertrouwenscontactpersonen actief. In de praktijk blijkt dat de functies van de vertrouwenspersoon en de vertrouwenscontactpersoon vaak door elkaar gehaald worden. Daarom leggen we eerst het verschil uit.

De vertrouwenscontactpersoon

De vertrouwenscontactpersoon (VCP) is binnen de sportvereniging of de bond het eerste aanspreekpunt voor grensoverschrijdend gedrag. Iedereen die er een vraag over heeft of er mee te maken heeft kan bij deze persoon terecht. De VCP is ook degene die het preventief beleid opzet binnen de vereniging.

Vele verenigingen en alle - bij NOC*NSF aangesloten – sportbonden hebben een VCP. De VCP van de sportbonden is beschikbaar voor haar sportverenigingen en individuele leden. Mocht de sportvereniging zelf een VCP hebben aangesteld dan kan de VCP van de sportvereniging bij de VCP van de sportbond terecht voor ondersteuning in de procedurele rol.

Vertrouwenscontactpersonen fungeren als eerste opvang voor leden (sporters, ouders van sporters, toeschouwers, kaderleden, vrijwilligers, bestuur) met een klacht of een vraag. Ze bieden een luisterend oor, geven raad en verwijzen door voor geschikte hulp. De vertrouwenscontactpersoon is op de hoogte van de mogelijkheden die er zijn om hulp te krijgen. Daarnaast adviseren en stimuleren ze hun vereniging om preventieve maatregelen te nemen.

De vertrouwenspersoon

NOC*NSF vervult een coördinerende rol om afwijkingen van de regels, waarden en normen in de sport tegen te gaan. De sportkoepel heeft daarom een landelijke poule van vertrouwenspersonen. Die doen bij ongewenst gedrag de eerste opvang en kunnen begeleiding bieden. Die begeleiding kan adviserend zijn, maar ook wetmatig. Zowel het slachtoffer, de beschuldigde, als het verenigingsbestuur kunnen bij deze persoon terecht. Zeker bij de zwaardere incidenten is de hulp van een vertrouwenspersoon inschakelen – al dan niet via de vertrouwenscontactpersoon - zeer wenselijk. De vertrouwenspersonen zijn bereikbaar via het Centrum Veilige Sport.

Iedereen die lid is van een sportvereniging in Nederland kan gratis een beroep op vertrouwenspersonen doen. Ze zijn er voor slachtoffers van seksuele intimidatie, maar ook voor beschuldigden. Daarnaast zijn er adviseurs voor mensen die zelf geen slachtoffer zijn, maar te maken krijgen met een vermoeden, melding of klacht (zoals een bestuurder of een vertrouwenscontactpersoon). De vertrouwenspersoon luistert naar het verhaal en zoekt mee naar oplossingen. Informatie wordt vertrouwelijk behandeld. 

De VCP binnen de sportvereniging

Wanneer een sportvereniging er zelf voor kiest om een VCP aan te stellen kan deze op twee verschillende manieren gevonden worden:  

• Op initiatief van de sportvereniging zelf (bestuur, leden)
• Op initiatief van een ‘externe’ betrokkene (ouder, sportbond, gemeente)

Als een sportvereniging zelf het initiatief neemt, maar er geen geschikte kandidaten zijn, dan kan er via promotie aandacht voor worden gevraagd. Die promotie kan door middel van een advertentie op de website of door de leden per brief of e-mail op de hoogte brengen. 

Voor de functie van een VCP is een protocol opgesteld. Hierin staat hoe te handelen bij een melding van grensoverschrijdend gedrag. Het protocol blijft met deze handelswijze binnen de grenzen van het profiel van de VCP. De VCP werkt met een bijbehorend registratie- en rapportageformulier. Al deze documenten zijn te vinden op de website van NOC*NSF.

Activiteiten VCP

De drie activiteiten van een VCP zijn:

1. Eerste opvang/ aanspreekpunt;
2. Doorverwijzen;
3. Preventieactiviteiten.

Opleiding voor vertrouwenscontactpersonen

Wanneer er een geschikte kandidaat is, is het sterk aan te bevelen om deel te nemen aan de opleiding voor VCP van NOC*NSF. De sportvereniging of sportbond kan hem of haar opgeven voor het volgen van deze cursus, die twee dagdelen duurt. De positie van de VCP bij een klacht staat centraal. Er wordt ingegaan op de adviezen en de verwijzingen die mogelijk zijn. Theorie en praktijk wisselen elkaar af.

Zo worden er gesprekstechnieken geoefend. Het is een veelzijdige training waarin de verschillende kanten van het werk van de VCP worden toegelicht en geoefend. Aan het eind krijgt iedereen een  certificaat van NOC*NSF.

NOC*NSF biedt ook opleidingen voor trainers/coaches op de gebieden van herkenning en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.