Bestuurlijke vernieuwing

Verschil maken met verschillen

Maar waarom zijn juist deze verschillen essentieel voor een slagvaardig bestuur? Want moet niet elke bestuurder in staat worden geacht zaken vanuit verschillende oogpunten te bekijken? Idealiter natuurlijk wel, maar ‘aanvullen’ is hier het sleutelwoord. Jonge bestuurders zitten vaak vol nieuwe ideeën, terwijl oudere bestuurders veel ervaring met zich meebrengen. Met die specifieke kenmerken en kwaliteiten kunnen ze beide hun toegevoegde waarde hebben aan een succesvol beleid en elkaar versterken. En zo geldt dat ook voor mannen en vrouwen en mensen met verschillende achtergronden en verschillende competenties. Het leidt tot besluiten die van diverse gezichtspunten zijn belicht en aansluiten bij de wensen van verschillende doelgroepen en dus doorgaans op meer draagvlak kunnen rekenen onder de leden. Het probleemoplossend vermogen van de club neemt toe en daarmee verbetert ook weer de motivatie en betrokkenheid van bestuursleden. Zo wordt de kans op succes op belangrijke terreinen als samenwerking, sponsorwerving en werving van leden en vrijwilligers een stuk groter.

De juiste mix van competenties

Perfecte balans hoeft niet het streven te zijn. In het bestuur hoeven niet net zoveel jongeren als ouderen, net zoveel vrouwen als mannen of net zoveel allochtonen als autochtonen zitting te hebben. Bovendien is iedereen anders. Competenties verschillen van persoon tot persoon. Sommige ouderen verstaan de taal van de jongeren uitstekend en er zijn net zo goed mannen met competenties die doorgaans voornamelijk vrouwen bezitten. De kracht van een bestuur komt dan ook niet voort uit evenredige vertegenwoordiging van ‘groepen’, maar uit de juiste mix van competenties. Hoe meer competenties een bestuur bezit, hoe effectiever het kan zijn op een grote verscheidenheid aan terreinen. En laat de verscheidenheid aan competenties ook vooral de insteek zijn van gesprekken op de club. Dat praat over het algemeen makkelijker dan eventuele positiewisselingen binnen het bestuur.

Bestuurlijke vernieuwing: de vier hoofdelementen

Bestuurlijke vernieuwing is dus belangrijk, zeker voor de toekomst van de club. Maar hoe begin je als je die vernieuwing wil laten leven op jouw club? Hoe zorg je er voor dat je binnen je bestuur steeds beschikt over wat nodig is om je club optimaal te ‘runnen’?  Het laat zich vangen in vier hoofdonderdelen:

• Team en samenstelling

Je bestuur speelt een belangrijke rol in het bepalen van de koers van je sportclub. Je wilt als bestuur blijven inspelen op nieuwe ontwikkelingen en aansluiten bij je leden. Een goed bestuur is dan ook een afspiegeling van haar (potentiële) leden. Dat betekent dat jong en oud, verscheidene culturele achtergronden, man en vrouw en een breed scala aan competenties zijn vertegenwoordigd. Zo kunnen verschillende zienswijzen, ideeën, vernieuwing en ervaring elkaar aanvullen en vooruit helpen. Lees hier een voorbeeld uit de praktijk.

• Structuur en werkwijze

Organiseer je bestuur zo dat je efficiënt en effectief te werk kunt gaan en daarbij steeds kunt blijven inspelen op de wensen van je leden. Dat houdt in dat je de taken van je bestuur regelmatig onder de loep neemt. Komen er nieuwe taken bij, of verdwijnen juist taken, bijvoorbeeld door digitalisering? Kun je taken herverdelen, zodat ze beter passen bij de functie of achtergrond van een bestuurslid? Kun je de belasting van bestuurstaken verminderen door korter en minder te vergaderen, maar bijvoorbeeld zaken af te handelen via Whatsapp? Neem ook de bestaande wegen om leden inspraak te geven in het reilen en zeilen van de club onder de loep. Kun je de ALV ombuigen van ‘ verplicht nummer’ naar een inspirerende avond, wellicht gecombineerd met een aansprekende activiteit? Kun je het formele karakter van inspraak verminderen, en bijvoorbeeld discussiepunten bespreken via digitale kanalen? Een voorbeeld van hoe je dat aan kunt pakken vind je hier.

• Leiderschap en talentontwikkeling

Hoe zorg je er voor dat je als bestuur assertief en slagvaardig te werk kunt gaan? Hoe neem je verantwoordelijkheid, toon je leiderschap en blijf je tegelijk echt goed luisteren naar je leden? Blijf taken opnieuw verdelen, leer van elkaar, rouleer ook de verantwoordelijkheden die je als bestuur draagt. Werk actief aan ontwikkeling, bijvoorbeeld door middel van intervisie. Dat is een zelfhulpmethode die in het bedrijfsleven wordt ingezet en waarbij collega’s elkaar helpen om beter te worden in hun werk. Die methode kun je ook toepassen binnen je bestuur. Je leert zelf van anderen, en kunt tegelijkertijd bijdragen aan de (talent)ontwikkeling van je medebestuursleden. Zeker bij jonge, nieuwe bestuursleden is het goed om te zorgen voor de juiste begeleiding en het opbouwen van verantwoordelijkheden. Een mooi praktijkvoorbeeld vind je hier.

• Imago en uitstraling

Heb je eenmaal je bestuur op orde, blijf dan vernieuwen. Dat betekent ook dat je regelmatig nieuwe mensen tot je bestuur laat toetreden. Het is belangrijk dan het imago en de uitstraling van je bestuur en de bijbehorende taken eens onder de loep te nemen. Het bestuurswerk lijkt van een afstand wat saai, ingewikkeld en iets waarvoor je over veel ervaring moet beschikken. Maar is dat wel zo? Probeer positief uit te dragen welke taken en verantwoordelijkheden bij het besturen van de club horen. Maak het niet zwaarder dan het werkelijk is en benadruk dat je juist een nieuw lid wilt ondersteunen en begeleiden bij bestuurstaken. Toon ook vooral de voldoening die het kan geven om samen je club goed te organiseren en te zorgen dat leden met plezier kunnen sporten. Je doet bovendien ervaring op die je CV versterkt. Een goed voorbeeld vind je hier.

Hulp nodig? Download het document

Het belang en de voordelen van bestuurlijke vernieuwing mogen inmiddels duidelijk zijn, maar hoe ga je concreet te werk? Om daar hulp bij te bieden, is een document Bestuurlijke Vernieuwing ontwikkeld. Dit document helpt verenigingsondersteuners en bestuursleden om in gesprek te gaan over bestuurlijke kwaliteiten en een proces naar daadwerkelijke bestuurlijke vernieuwing in gang te zetten. De verschillende onderdelen van dit document helpen bij de beoordeling van de huidige situatie en om inzicht krijgen in hoe het anders zou kunnen. Bovendien biedt het vooral concrete handvatten om binnen de club aan bestuurlijke vernieuwing te werken.