Voetbal is de grootste sport van Amsterdam en heeft een belangrijke sociale waarde. De stad telt 58 voetbalverenigingen, waar vele tienduizenden mensen voetballen. Met veel clubs gaat het echter niet goed, met name in Zuidoost, Nieuw-West en Noord. Zij hebben al jaren te maken met een mix aan problemen: tekort aan vrijwilligers, geen goede invulling van bestuursfuncties en de opkomst van commerciële voetbalscholen die sommige verenigingen dreigen te verdringen.
Wethouder Sofyan Mbarki (Sport): “Het verenigingsleven staat onder druk en dat is zorgelijk. Jarenlang hebben we als gemeente toegestaan dat het aantal commerciële voetbalscholen gestaag toeneemt, dat zij gebruik maken van publieke grond en langzaamaan voetbalverenigingen verdringen. Daar moeten we paal en perk aan stellen. Wij gaan in Amsterdam voetbalscholen meer én beter reguleren. Ook ga ik mij komende jaren inzetten voor meer ruimte voor meiden- en vrouwenvoetbal en een verbeterde sociale veiligheid op verenigingen. Dit doen we samen met de voetbalverenigingen en de KNVB.”
Versterken voetbalverenigingen
Het verenigingsleven staat in Amsterdam, net als op andere plekken in Nederland, onder druk. Met name in Noord, Zuidoost en Nieuw-West, waar ook sprake is van sociale problematiek. Het gevolg is vaak een terugloop, maar ook een hoog verloop van leden. Dit maakt het risico op voortijdig stoppen met sporten groter, terwijl de sportdeelname in deze gebieden al significant lager is dan het stedelijk gemiddelde. Dit effect wordt versterkt door de gevolgen van de coronapandemie, de energiecrisis en inflatie.
De KNVB heeft clubondersteuners. Ook de gemeente biedt op verschillende manieren steun, met onder andere workshops, inhoudelijke contactpersonen en verschillende subsidieregelingen voor verenigingen en met de Stadspas voor gezinnen. De komende tijd wordt onderzocht hoe deze ondersteuning geïntensiveerd kan worden, bijvoorbeeld door het creëren van een platform voor sportclubs om de informatievoorziening te optimaliseren. De gemeente Amsterdam en de KNVB gaan daarnaast meer met elkaar samenwerken om clubs beter te kunnen helpen.
Meidenvoetbal en sociale veiligheid
Amsterdam wil overal in de stad een kwalitatief goed aanbod waar meiden veilig en prettig kunnen voetballen. Sociale veiligheid is de belangrijkste basisvoorwaarde voor sportplezier. Naar elkaar omkijken, alertheid op grensoverschrijdend gedrag, tijdig signaleren, elkaar aanspreken, verantwoordelijkheid nemen en zo nodig melden bij de Vertrouwenscontactpersoon zijn hiervoor belangrijk. De gemeente en de KNVB gaan meer samenwerken binnen het inclusie-programma. ‘Ons Voetbal Is Van Iedereen’. Dat programma is er op gericht om alle vormen van uitsluiting, discriminatie en racisme binnen het voetbal terug te dringen. Ook heeft Amsterdam zich als speelstad opgegeven voor het WK voetbal voor vrouwen in 2027. Een WK kan een sterkere impuls geven aan het meiden- en vrouwenvoetbal.
Commerciële voetbalscholen reguleren
Er zijn op dit moment zo’n 80 commerciële voetbalscholen actief in Amsterdam. Er is te weinig zicht op de kwaliteit van deze scholen en de mate waarin aan een aantal basisvoorwaarden voldaan wordt. Sportclubs waar de gemeente een samenwerkingsrelatie mee heeft, moeten onder andere aan de Basiseisen Sociale Veiligheid voldoen. Dit geldt nu niet voor de voetbalscholen.
Voetbalscholen maken bovendien via een vereniging gebruik van publieke velden. Ze betalen hiervoor een maatschappelijk tarief of ze betalen er helemaal niet voor, terwijl voetbalscholen zelf wel commerciële tarieven hanteren. Hiermee is een ongelijk speelveld ontstaan en een scheve verhouding tussen kinderen van ouders die zich extra trainingen kunnen permitteren en kinderen van ouders die dat niet kunnen. Dit zorgt voor ongelijkheid. Betaald voetbalorganisaties scouten bij commerciële voetbalscholen. Dit maakt de verleiding groter om hier te gaan voetballen. Het betaald voetbal heeft dan ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.
De belangrijkste onderdelen van de aanpak zijn het vergroten van de transparantie, duidelijke tariefstelling, veilig sportklimaat (met name bij commerciële sportaanbieders die werken met minderjarigen), kwaliteitseisen (waaronder de Basiseisen Sociale Veiligheid) en handhaving.
Foto: archief Clubbase
