Het project kwam tot stand door LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst), Kenniscentrum Sport, Mulier Instituut, NOC*NSF, Rotterdam Sportsupport, Erasmus Universiteit (Rotterdam School of Management) en Scouting Nederland. Het onderzoek en met name de conclusies komen samen in een publicatie die is bedoeld om bestuurders te inspireren om over hun rol en werkwijze na te denken en daarover met elkaar in gesprek te gaan.
Gericht en efficiënt of verbinden
Uit de analyse van deze bestuurservaringen worden twee voornaamste perspectieven op besturen van de organisatie zichtbaar. Soms ligt de focus vooral op delen en verbinden, dan juist weer op ‘lean & mean’ organiseren, dus een overzichtelijke, slagvaardige organisatie die efficiënt handelt. Bij de ‘lean & mean’-benadering legt het bestuur nadruk op de kernactiviteiten van de verenigingen, met een focus op kwaliteit van dienstverlening en flexibel aanbod. De gedachte achter dit perspectief is dat de activiteiten van de vereniging zo effectief mogelijk in de beschikbare tijd georganiseerd worden.
Omgeving bepaalt perspectief
De andere invalshoek - delen en verbinden - gaat juist uit van de gedachte dat besturen een gedeelde verantwoordelijkheid van alle leden is die bijdraagt aan een hechte vereniging. Is er een keuze die het best werkt om een stabiel verenigingsbestuur te hebben? Nee, zeggen de auteurs. ”De omgeving beïnvloedt de keuze of je voor focus op kwaliteit en aanbod gaat of voor de focus op verbinding.” Is er een stabiele vraag, dan ligt de benadering van ‘lean & mean’ voor de hand. Als er veel veranderingen - intern of extern - op de club af komen, dan is ‘delen en verbinden’ beter om de diversiteit in de hand te kunnen houden. Geregeld domineert een van de twee perspectieven, maar vaker is het bestuur een mengvorm.
Op basis van de analyse zien de onderzoekers dat het clubs vaak helpt een accent te verleggen van de bestaande uitgangspunten naar nieuwe: juist wat strakker organiseren of mensen de ruimte geven een bijdrage te leveren aan de verandering. De publicatie besturen in sport, cultuur en scouting kan inspireren om met vernieuwde energie bestuursleden te werven en te behouden.