Het lijkt erop dat je een verouderde browser gebruikt waarin sommige onderdelen van Clubbase niet goed functioneren. We raden je aan om een andere browser te gebruiken.

Kwetsbare jongeren: sport kan van grote betekenis zijn

NOC*NSF27 nov. 2017

Uit onderzoek van Wageningen University & Research blijkt dat kwetsbare jongeren die sporten op verschillende terreinen beter scoren dan kwetsbare jongeren die dat niet doen. Maar hoe en onder welke voorwaarden heeft sport deze uitwerking op kwetsbare jongeren? En wat kan daarbij de rol van de sportcoach zijn? En hoe werken jeugdhulporganisaties en sportverenigingen in deze gevallen goed samen? Het onderzoek van Wageningen University & Research (WUR), geeft antwoord op deze vragen.

Sinds in 2015 de overheidstaken jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen werden gedecentraliseerd, zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van dit beleid. Beleidsmedewerkers en jeugdhulporganisaties proberen in samenwerking met en met de inzet van sportverenigingen de ongelijkheid in toekomstperspectieven tussen jongeren te verkleinen.

Wageningen University & Research onderzocht, samen met Rotterdam Sportsupport, jeugdhulporganisatie FlexusJeugdplein, Kenniscentrum Sport en de gemeente Rotterdam, hoe sport ingezet kan worden voor een positieve ontwikkeling van kwetsbare jeugd. Op donderdag 15 juni presenteerden projectleider Kirsten Verkooijen en onderzoekers Sabina Super en Niels Hermens de resultaten van het vierjarige NWO onderzoek Jeugd, Zorg en Sport (te vinden op de website van de WUR).

Weinig bewijs

De onderzoekers begonnen met een systematische literatuurreview naar hetgeen bekend is over de effecten van deelname aan sportprogramma’s op de vaardigheden van kwetsbare jeugd. Uit deze review blijkt dat er wereldwijd nog maar weinig onderzoek is gedaan en dat het bewijs voor positieve effecten uiteen loopt. Uit 18 buitenlandse studies blijkt dat, daar waar effecten worden gerapporteerd, het vooral effecten op cognitieve en sociale vaardigheden betreffen.

Sportende kwetsbare jongeren scoren beter

De onderzoekers keken vervolgens met een vragenlijstonderzoek naar de ontwikkeling van jongere, kwetsbare mensen in onze maatschappij die sporten bij Nederlandse sportverenigingen. Jongeren die intensief sporten rapporteerden meer pro-sociaal gedrag (bijvoorbeeld vrienden helpen), betere schoolprestaties, een betere gezondheid en een hoger welzijn. Ook bleken zij mentaal weerbaarder dan jongeren die niet sporten en minder probleemgedrag te vertonen. In zelfregulatie vaardigheden, zoals plannen en doorzetten, werd geen verschil gevonden tussen sportende en niet-sportende jongeren.

Sport kan mentale weerbaarheid versterken

Naast de review en het vragenlijstonderzoek zijn interviews afgenomen bij kwetsbare jongeren en voormalig-kwetsbare volwassenen. Deze interviews bevestigen dat sport de ‘mentale weerbaarheid’ van kwetsbare jongeren kan versterken. Een jongvolwassene vertelt hierover: “Dan zie je dat sport gewoon voor mij een metafoor is voor het leven. Het is een playground waarin je aan jezelf kunt zien van ‘Hé hoe ga ik om met specifieke situaties, emoties en gevoelens.’ En als je die specifieke emotie nou tot de macht 100 doet, dan heb je misschien de emoties van het dieptepunt in mijn leven. Maar het idee erachter, over hoe je daarmee omgaat, dat kun je wel toepassen.”

Vier betekenissen

Ja, sport is een uitstekend middel voor het aanleren van nieuwe vaardigheden, maar de interviews met volwassen en jongeren tonen aan dat het meer betekenissen in het leven kan hebben. De onderzoekers kwamen tot vier verschillende betekenissen:

  1. Sport als veilige thuishaven; op de sportvereniging kunnen jongeren ontsnappen aan problemen thuis, op school of in de buurt en vinden ze positieve steun en feedback van coach en leeftijdsgenoten.
  2. Sport als instrument; jongeren zetten sport in als middel om te dealen met uitdagingen in hun dagelijks leven, bijvoorbeeld het geven van structuur in een turbulente jeugd of het geven van positieve energie in moeilijke tijden.
  3. Sport als plek om te leren; jongeren leren in de sport over zichzelf in relatie tot de wereld om hen heen. Hoe kan ik omgaan met stress en ruzies? en Hoe kan ik mijn talenten verder ontwikkelen en inzetten?
  4. Sport als leidraad in het leven; sport als belangrijk onderdeel van hun identiteit en voor het bereiken van doelen buiten de sport, zoals het vinden van een baan of het behalen van een diploma.

Om kwetsbare jongeren met behulp van sport echt te helpen, is samenwerking tussen jeugdhulporganisaties en sportverenigingen belangrijk, maar niet altijd makkelijk. De organisatiecultuur en werkwijze van beide verschilt nu eenmaal in veel opzichten. Maar lukt het wel, dan kan ook de sportcoach in meerdere opzichten een belangrijke rol vervullen.

Dit is een samenvatting van een meeromvattend artikel op Allesoversport.nl. Hierin wordt onder meer uitgelegd welke manieren er zijn om samenwerking tussen verenigingen en jeugdhulporganisaties te stimuleren en wordt ook beschreven welke meerwaarde de sportcoach precies kan hebben voor kwetsbare jongeren.


NOC*NSF 27 nov. 2017

Link gekopieerd naar klembord

Heb je een vraag?

Heb je een vraag?

Neem contact op met NOC*NSF Sport Support via: