District Spots: sport en meer in de wijk voor en door jongeren

District Spots zijn een vorm van community-based sporten. Dit is een andere manier om sportaanbod te organiseren dan bijvoorbeeld binnen een sportclub. Zo’n community kent geen vaste structuren met een bestuur of statuten, het belangrijkste element is de groep of de gemeenschap die samen wil sporten. “Ik zie het als jongeren die voor andere jongeren een sportclubje opzetten”, zegt Chris Kaper, regiomanager bij de Krajicek Foundation. Een goed en vaak genoemd voorbeeld van zo’n community is de sport- en cultuurclub Triple ThreaT, die is begonnen als jongereninitiatief in de Haarlemse wijk Schalkwijk. Triple ThreaT  werd in 2019 door NOC*NSF uitgeroepen tot Club van het Jaar en vervult nu binnen het District Spots project ook een inspirerende en coachende rol voor nieuw opgezette community’s.

“Triple ThreaT heeft in het verleden laten zien dat een community op die manier heel goed kan werken”, vervolgt Kaper. “Het belangrijkste daarbij is dat het van onderaf gebeurt, waardoor jongeren al vrij snel op beslisposities komen te zitten.” Daar zit volgens hem ook het grote verschil met reguliere verenigingen, waar jongeren uit bepaalde wijken om allerlei redenen niet altijd aansluiting vinden. “Die afstand komt volgens ook mij doordat die jongeren zich geen eigenaar voelen van de club. Het zijn volwassenen of de ouders van de kinderen die veel bepalen, niet de jongeren zelf. Dat is de kracht van het project met de District Spots: laten zien dat het dus ook anders kan. Ik vind het ook mooi dat NOC*NSF hier toekomst in ziet.”

Familiegevoel

Deze community’s zijn volgens Kaper veel meer dan een sportclub. Het ‘familiegevoel’ is sterk onder de jongeren die elkaar via sport hebben gevonden. Dat sociale aspect hebben verenigingen uiteraard ook, weet hij. “Maar jongeren uit bepaalde wijken die dat familiegevoel ontberen, vinden dat dus eerder bij hun eigen clubje.”

Achraf Agarmoine, zijn tweelingbroer Mohamed Agarmoine en vriend Hicham Zekhnini zijn in Harderwijk een District Spot begonnen. Dat initiatief ontstond uit het besluit van de tweelingbroers om een rolmodel voor de wijk te worden. Inspiratiebron voor die missie was hun zus, vertelt Achraf. “Zij deed het goed op school en was altijd hard aan het werk. Zij was een voorbeeld voor ons. Wij zaten eerst op het speciaal onderwijs, maar zij heeft altijd gezegd: zolang je hard werkt, kom je er vanzelf wel.” Dat is ze ook gelukt, want via het mbo stroomden ze door naar het hbo. Achraf zit nu in het laatste jaar van de studie Social Work en Mohamed doet Commerciële Economie.

Van deelnemer naar 'scholarshipper’

Via hun zus begonnen de broers naast hun schoolwerk zes jaar geleden met vrijwilligerswerk op de Krajicek Playground in hun wijk. “Wij vonden het leuk om kinderen de aandacht te geven door sport- en spelactiviteiten te organiseren. We zagen ook dat daar steeds meer kinderen op af kwamen.” Het contact dat met de Krajicek Foundation was gelegd, leverde voor Achraf, Mohammed en Hicham ook een scholarship van de foundation op. Binnen dat programma krijgen jongeren uit de wijk een studiebeurs in ruil voor het organiseren van activiteiten op en rondom een Playground. “Dat was voor ons ideaal”, zegt Achraf.

Zo hebben zij de afgelopen zes jaar als ‘Krajicek Scholarshipper’, zoals de jongeren vanuit de foundation worden genoemd, van alles georganiseerd op de Playground in Harderwijk. Omdat het drietal tegen het einde van hun studie zit, kwam hun scholarshipbegeleider vanuit de Krajicek Foundation begin dit jaar met de unieke kans om samen met NOC*NSF en de Krajicek Foundation een District Spot te ontwikkelen in Harderwijk. “Dat kon een nieuwe prikkel voor de wijk zijn en voor ons vooral een nieuwe uitdaging”, zegt Achraf.

Door die District Spot konden ze het werk van de afgelopen zes jaar continueren. “Het verschil is dat we nu dankzij de financiering en ondersteuning vanuit NOC*NSF de faciliteiten hebben om het nog groter en breder aan te pakken. Wij geven de kinderen bijvoorbeeld nu ook de mogelijkheid bijles te volgen. De District Spot is kort gezegd een plek waar de kinderen samen kunnen komen om te sporten, heel laagdrempelig. Naast de sport- en spelactiviteiten proberen wij ook de kinderen uit te nodigen voor het volgen van bijles of te werken aan hun toekomst.”

Mooie resultaten

De District Spot in Harderwijk heeft volgens Achraf al mooie resultaten opgeleverd. “Jongeren zijn hier wekelijks aan het sporten met een lach op hun gezicht. Dat is voor ons voldoende en daar doen we het ook voor. Omdat wij bekend zijn in de wijk krijgen we steeds meer aanmeldingen. Met de faciliteiten vanuit NOC*NSF kunnen we die bekendheid alleen maar groter maken en kunnen we meer kinderen helpen.”

Het drietal heeft inmiddels ook al een stichting voor hun District Spot opgezet: Bewegen naar Toekomst. In die naam schuilt ook hun grotere missie. “Wij kunnen als rolmodel een voorbeeld zijn voor andere jongeren, hen zo toekomstperspectief bieden en ze daarin ook ondersteunen.”

Kans voor sportverenigingen

Het succes van District Spots zit overduidelijk in de verantwoordelijkheid die jongeren krijgen. Simon van Rooijen van de Cruyff Foundation ziet hierin een enorme kans voor sportverenigingen om bij te dragen aan de maatschappelijke uitdaging meer jongeren in beweging te krijgen. “Je zult als vereniging op zoek moeten naar nieuwe manieren waar jongeren direct bij een training of locatie betrokken zijn, dan zullen ze daar meer verantwoordelijkheidsgevoel bij krijgen. Misschien dat ze dan zeggen: ‘ik kom hier elke dinsdag voetballen met vrienden, toch wel leuk zo’n vereniging’.”

Hij benadrukt dat het binnenhalen van die jongeren als lid niet de insteek moet zijn. “Misschien moet je aan een nieuwe lidmaatschapsvorm voor jongeren denken die op een andere manier betrokken zijn. Op die manier breng je een community en de vereniging weer dichter bij elkaar en kun je elkaar versterken. Een vereniging is natuurlijk ook al een community. Dat is dus niet per se nieuw. Als je het op die manier ziet, dan ga je het ook doorhebben”, besluit hij Cruijffiaans.

Dit is een ingekorte versie van het artikel dat eerder in SPORT bestuur en management verscheen.