In een speciale publicatie op basis van gegevens uit de Friese Sportverenigingsmonitor, zoomen Sport Fryslân en het Fries Sociaal Planbureau nader in op de vrijwilligersproblematiek. De redenen voor moeilijkheden bij het werven van vrijwilligers liggen ook in Friesland voor de hand en zijn vaker gehoord. Individualisering, consumentisme, krimp, vergrijzing, het maakt het potentieel aan vrijwilligers er niet groter op en het binden van meer vrijwilligers dus niet makkelijker.
Toekomstbeeld
Uit onderzoek in het kader van de Friese Sportverenigingsmonitor, uitgevoerd door het Mulier Instituut, blijkt dat van 279 ondervraagde sportclubs maar liefst 73 procent te weinig vrijwilligers heeft, waarvan 53 procent wel actief zoekt naar vrijwilligers. Slechts 27 procent van de verenigingen zegt genoeg vrijwilligers te hebben. Het tekort doet zich in alle geledingen van de club voor, dus ook in het bestuur. Clubs realiseren zich echter wel dat een adequaat bestuur bij uitstek kan zorgen voor consistent beleid en een goede toekomst voor de club op de lange termijn. Verenigingen met een vrijwilligerstekort breken zich dan ook niet alleen het hoofd over het effectief werven van vrijwilligers, maar zien de toekomst van de club over het algemeen ook minder zonnig in.
Van de sportclubs met te weinig vrijwilligers die nog wel actief zoeken, heeft maar net iets meer dan de helft (54 procent) een zonnige kijk op de toekomst. En van de clubs met te weinig vrijwilligers en nauwelijks initiatieven om meer te werven, is dat percentage slechts 22 procent. Bovendien ziet van die laatste groep ook 22 procent de toekomst ronduit somber in.
Beleid
Er is ook nog een verschil tussen de vrijwilliger die zich langer aan de club wil binden en het beleid mede wil bepalen en de vrijwilliger die zich alleen leent voor korte, aparte projecten die bij voorkeur aansluiten bij zijn of haar kwaliteiten. Die laatste groep wordt steeds groter ten opzichte van de eerste groep, terwijl juist de eerste groep de bestuurders van de toekomst moet leveren. Des te meer reden dus om goed na te denken over hoe en wie je werft als je vrijwilligers zoekt. Met die wetenschap in het achterhoofd, doet zich echter een opvallend feit voor. De overgrote meerderheid van de Friese sportverenigingen, heeft geen helder beleid op het gebied van vrijwilligers. Bij de grote clubs gaat dat op voor 55 procent, tot zeker 83 procent voor de kleine clubs. Het percentage clubs dat beleid heeft gemaakt op het vlak van vrijwilligerswerving én dat beleid uitvoert, komt niet veel verder dan 10.
Open club
Het goede nieuws hiervan is dus dat er nog veel winst te boeken is door meer in te zetten op beleid voor werving en behoud van vrijwilligers, waarvoor hier op Sport.nl/Voorclubs veel bruikbare tips en hulpmiddelen te vinden zijn. De Friese cijfers zelf bevatten echter ook een groot lichtpunt. Het bestaan van de open club-gedachte op een club kan namelijk van grote invloed zijn op het succes bij het werven van vrijwilligers. Meer levendigheid, een open cultuur, meer samenwerking met lokale partijen, meer contact met de buurt, maatschappelijke betrokkenheid, het blijkt de aantrekkingskracht op potentiële vrijwilligers positief te beïnvloeden. Van de clubs die niet of nauwelijks invulling geven aan de open club-filosofie, zegt 22 procent zonder meer te weinig vrijwilligers te hebben. Van de clubs die dat wel doen, is dat percentage slechts 9 procent. Bovendien heeft van de laatstgenoemde groep 33 procent zeker genoeg vrijwilligers.
Is jouw club nog niet bekend met de betekenis en de waarde van ‘de open club’ en wil je weten waar je moet beginnen? Lees er alles over hier op Sport.nl/Voorclubs. En wil je meer weten over het onderzoek in Friesland, lees dan vooral de volledige rapportage.
