Heeft jouw club al een alcoholbeleid?

Het thema 'Alcohol en Sport' is een onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord. Dit werd eind 2018 door ongeveer 70 organisaties, waaronder NOC*NSF, ondertekend en kent drie deelakkoorden: roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht. Op al die deelakkoorden worden inmiddels acties ondernomen. Een voorbeeld daarvan is de vernieuwing van de e-learning ‘Voor Elkaar’. 

Weerbarstige praktijk

Adelien van Kooten is projectleider Gezonde Sportomgeving bij NOC*NSF en is blij met de nieuwe versie van de e-learning.  "De vorige e-learning was ruim tien jaar oud. Het is super om te zien hoeveel sportverenigingen er inmiddels aandacht aan besteden, dus dan willen we hen ook zo goed mogelijk ondersteunen. Dat lukt met de nieuwe versie beter, omdat die meer handvatten biedt om het alcoholbeleid van de club ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen."

Want ook als je weet wat wél en niet mag, dan is het soms nog niet zo eenvoudig om dat ook daadwerkelijk om te zetten. Bijvoorbeeld het ophalen van alcoholische drankjes en die vervolgens doorgeven aan jongeren onder de 18 is in de praktijk wel eens een probleem. Maar de boetes, die een club, die betrapt wordt, opgelegd kan krijgen liegen er niet om: van € 1.360 euro voor de eerste keer, tot uiteindelijk € 5.400. Reden te meer om de regels na te leven. Van Kooten: “Wij willen vooral clubs helpen om een leuke en veilige sportomgeving te creëren voor haar leden daar hoort bij dat er op een zorgvuldige manier met alcohol wordt omgegaan.”

Richtlijnen alcohol en sport

De sport neemt duidelijk stelling waar het gaat om alcoholgebruik onder jongeren onder de 18 jaar. Van Kooten: "Samen met een aantal betrokken partijen, waaronder de Nederlandse brouwers, hebben we richtlijnen opgesteld die de sportvereniging kunnen helpen in het maken of aanpassen van het alcoholbeleid. Alcohol schenken aan jongeren onder de 18 jaar kan en mag absoluut niet plaatsvinden in de sportkantine. Er is nog steeds een grote groep jongeren die voor hun 18e begint met drinken. Om verschillende redenen is alcoholgebruik voor jongeren extra riskant, zo kan het de ontwikkeling van hun hersenen verstoren. Ook het voorkomen van rijden onder invloed vanuit sportvereniging is een thema dat extra aandacht verdient."

Binnen elke vereniging moet er tijdens het schenken van alcohol altijd iemand aanwezig zijn met kennis van de wet- en regelgeving rondom alcohol. Deze kennis kan officieel behaald worden door de cursus Sociale Hygiëne of door de e-learning ‘Voor Elkaar’. Het advies is om iedereen binnen de vereniging die achter de bar staat de e-learning te laten volgen.

Beschikbare tools

De volgende tools kun je in de vereniging gebruiken:

• de vernieuwde e-learning ’Voor Elkaar’;
• Model bestuursreglement alcohol in de sport;
• Richtlijnen alcohol en sport;
• FAQ alcohol in de sportkantine;
• Materialen voor sportclubs, zoals een schenktijdenkaart.

Al deze tools zijn te vinden via de website nocnsf.nl/alcohol-en-sport.

Gezonde Sportomgeving

De maatregelen om problematisch alcoholgebruik in de sport tegen te gaan, vallen binnen de aanpak om een Gezonde Sportomgeving te creëren. Dit is onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord. Daarvoor zijn inspiratiesessies ontwikkeld en kunnen clubs begeleiding krijgen bij het creëren van een (nog) gezondere Sportomgeving met de thema’s roken, alcohol en voeding. De Gezonde Sportomgeving is in veel gemeenten ook onderdeel van het lokale Sportakkoord. Via de Adviseurs Lokale Sport of via de gemeente kunnen verenigingen ook langs die weg deze ondersteuning krijgen.

FC Burgum

Een club die al volop aan de slag is met het onderwerp, is FC Burgum uit Tytsjerksteradiel. Dirk van der Woude is voorzitter van de club, die medio vorig jaar is ontstaan als fusievereniging uit een zaterdag- en een zondagvoetbalclub uit het 11000 inwoners tellende Burgum. Van der Woude vertelt: "Ook al speelde de jeugd van de twee clubs al sinds 2005 samen, toch werden door de fusie twee culturen bij elkaar gebracht. En dat moment hebben we aangegrepen om meteen met een aantal zaken aan de slag te gaan. De kantinevrijwilligers van de twee clubs zijn als een nieuwe groep mensen gestart, dat maakt nieuwe afspraken gemakkelijker. Daar is bijvoorbeeld veel aandacht voor het opleiden van de mensen achter de bar."

Vitaal sportpark

Maar het belangrijkste aspect is de missie van de nieuwe club. Van der Woude: "Onze slogan luidt: hart voor de club, hart voor de sport, hart voor de omgeving. En dat willen we waarmaken. We zijn naar buiten gericht, willen samenwerken met andere organisaties, zoals scholen en de gemeente. En daarbij willen we dan ook onze verantwoordelijkheid nemen: aan verantwoord alcoholgebruik moet ook door ons bijgedragen worden."

Momenteel wordt er een nieuwe kantine gebouwd voor het nieuwe sportcomplex, waar FC Burgum toe gaat behoren. Van der Woude: "We moeten onze kans grijpen met het Sportcafé in het nieuwe multifunctionele centrum. We willen er een vitaal sportpark van maken, waar iedereen kan sporten, elkaar kan ontmoeten. Het wordt gewoon anders dan voorheen."

Hoe ziet Van der Woude dat gebeuren binnen de club? "Heel concreet: we maken flyers, we communiceren actief over NIX18. We hebben onze leden opgeroepen om elkaar aan te spreken. En we kijken niet alleen naar de jeugd, maar we kijken kritisch naar het alcoholgebruik in de volle breedte. Natuurlijk, het heeft even tijd nodig, omdat het anders is als wat men gewend was. Maar door elkaar daarin te ondersteunen. Uiteindelijk willen we er een gezondere voetbalkantine neerzetten, met een goed alcoholbeleid (met alternatieven, alcoholvrije drankjes) aanbieden, gezonde voeding, en alles wat erbij hoort."