Vertrouwenscontactpersoon

In deze leidraad is informatie uit een aantal relevante informatiebronnen verzameld en op een rij gezet. Er wordt vooral ingegaan op functie van de vertrouwenspersoon binnen de vereniging.
Daarnaast is informatie opgenomen over waaraan besturen aan moeten denken en hoe te handelen bij preventie en bij meldingen of klachten over grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie, pesten, discriminatie, belediging, bedreiging en mishandeling).

De vertrouwenscontactpersoon
In de sport zijn vertrouwenspersonen en vertrouwenscontactpersonen actief. In de praktijk blijkt dat de functies van de Vertrouwenspersoon en de Vertrouwenscontactpersoon vaak door elkaar gehaald worden. Daarom in deze alinea een uitleg van de inhoud van deze functies en de huidige structuur in Nederland. De vertrouwenscontactpersoon (VCP) De VCP is binnen de sportvereniging of de bond het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag en hier met iemand over wil praten. De VCP
is ook degene die het preventief beleid opzet binnen de vereniging.

Vele verenigingen en alle - bij NOC*NSF aangesloten – sportbonden hebben een VCP. De VCP van de sportbonden is beschikbaar voor haar sportverenigingen en individuele leden. Mocht de sportvereniging zelf een VCP hebben aangesteld dan kan de VCP van de sportvereniging bij de VCP van de sportbond terecht voor ondersteuning in de procedurele rol.
Vertrouwenscontactpersonen fungeren als eerste opvang voor leden (sporters, ouders van sporters, toeschouwers, kaderleden, vrijwilligers, bestuur) met een klacht of een vraag. Ze bieden een luisterend oor, geven raad en verwijzen door voor geschikte hulp. De Vertrouwenscontactpersoon is op de hoogte van de mogelijkheden die er zijn om hulp te krijgen. Daarnaast adviseren en stimuleren ze hun vereniging om preventieve maatregelen te nemen.

De vertrouwenspersoon
Naast dit netwerk van vertrouwenscontactpersonen is er bij NOC*NSF namens de gehele sport een landelijke poule vertrouwenspersonen, die ook eerste opvang doen, maar ook echt begeleiding kunnen bieden, zowel procedureel als inhoudelijk adviserend. Zowel aan slachtoffer, als aan beschuldigde, als aan het verenigingsbestuur.
Zeker bij de zwaardere incidenten is de hulp van een vertrouwenspersoon inschakelen – al dan niet via de vertrouwenscontactpersoon - zeer wenselijk. De vertrouwenscontactpersonen zijn bereikbaar via het Centrum Veilige Sport.

Iedereen die lid is van een sportvereniging in Nederland kan gratis een beroep op hen doen. Er zijn vertrouwenspersonen voor slachtoffers van seksuele intimidatie, maar er zijn ook vertrouwenspersonen voor beschuldigden. Daarnaast zijn er adviseurs voor mensen die zelf geen slachtoffer zijn, maar te maken krijgen met een vermoeden, melding of klacht (zoals een bestuurder of een vertrouwenscontactpersoon). De vertrouwenspersoon luistert naar het verhaal en helpt te zoeken naar mogelijkheden om de situatie op te lossen. Informatie wordt vertrouwelijk behandeld. 

De VCP binnen de sportvereniging
Wanneer een sportvereniging kiest zelf een VCP aan te stellen zijn er grofweg twee manieren te onderscheiden om aan een VCP te komen: op initiatief van de sportvereniging zelf (bestuur, leden) en op initiatief van een ‘externe’ betrokkene (ouder, sportbond, gemeente). Als een sportvereniging zelf besluit een VCP aan te stellen en geen kandidaten heeft, kan hier door middel van een advertentie op de website, in het officiële cluborgaan een brief of e-mail naar de leden de aandacht op gevestigd worden.

De functie van een VCP bestaat uit een profiel, een protocol waarmee de VCP werkt. In het protocol wordt stapsgewijs de handelswijze van de VCP beschreven in het geval hij/zij in vertrouwen op de hoogte wordt gebracht van een incident m.b.t. seksuele intimidatie. Het protocol blijft met de beschreven handelswijze binnen de grenzen van het profiel van de VCP. De VCP werkt met een bijbehorend registratie- en rapportageformulier. Al deze documenten zijn te vinden op de website van NOC*NSF.

Activiteiten VCP
De VCP wordt geacht om te handelen volgens een bepaald protocol. De activiteiten van een VCP zijn:
1. Eerste opvang/ aanspreekpunt
2. Doorverwijzen
3. Preventieactiviteiten

Als een geschikte kandidaat is gevonden, is het sterk aan te bevelen om deel te nemen aan de opleiding voor VCP van NOC*NSF.

Opleiding voor vertrouwenscontactpersonen
NOC*NSF biedt een opleiding aan voor VCP. De opleiding is bedoeld voor professionals en vrijwilligers binnen sportbonden en sportverenigingen met interesse voor de functie van VCP. De sportvereniging of sportbond kan hen opgeven voor het volgen van de cursus. De cursus duurt twee dagdelen. Tijdens deze cursus wordt aandacht besteed aan de positie die de VCP inneemt wanneer er sprake is van een klacht. Er wordt ingegaan op de adviezen en de verwijzingen die mogelijk zijn. De cursus is niet alleen theoretisch, maar ook praktisch. Zo worden er praktische gesprekstechnieken geoefend. Al met al is het een veelzijdige training waarin de verschillende kanten van het werk van de VCP worden toegelicht en geoefend. De opleiding wordt afgesloten met een certificaat van NOC*NSF. Naast de scholing voor VCP’s biedt NOC*NSF scholingen voor trainers/coaches op het gebied van het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.

Klik hier voor meer informatie