De belangrijke redenen om onze sportterreinen milieuvriendelijk te beheren zijn:

• Zorgdragen voor een veilige sportomgeving voor onze sporters (People)
• Zorgdragen voor een veilige sportomgeving voor onze kinderen en kleinkinderen (Planet);
• Zorgdragen voor een optimale speelkwaliteit en voor een sportveilig terrein (Profit /Prosperity)

Milieuvriendelijk beheer van onze sportterreinen betekent goed onderhoud en beheer dat niet belastend of vervuilend is voor de omgeving, nu en in de toekomst. Twee aspecten zijn hierin heel belangrijk:

• Zo min mogelijk belasting en verontreiniging door gebruik van chemische of andere middelen;
• Zo min mogelijk negatieve invloed op de biodiversiteit en bodemleven door onderhoud en beheer.

Milieuvriendelijk beheer is onderdeel van het thema verduurzaming van sportaccommodaties zoals vastgesteld in het Nationale Sportakkoord. De landelijke geldende afspraken over milieuvriendelijk onderhoud en beheer zijn op hoofdlijn vastgelegd in het deelakkoord Duurzame Sportinfrastructuur. De afspraken worden verder concreet uitgewerkt in de Werkgroep Milieuvriendelijk Beheer waarin ministeries, gemeenten, de onderhoudsbranche en de sport samenwerken.

Pesticidenvrij betekent dat het onderhoud en beheer van sportvelden in principe zonder gewasbeschermingsmiddelen plaats vind. Dat betekent in de praktijk: op sportvelden mogen geen gewasbeschermingsmiddelen meer gebruikt worden tegen onkruiden, ziekten en plagen.

Met ingang van 1 april 2020 moet het onderhoud en beheer van sportvelden in principe pesticidenvrij zijn. Tot eind 2022 gelden nog slechts enkele uitzonderingen, op voorwaarde dat kan worden aangetoond dat geïntegreerde gewasbescherming (Integrated Pest Management, IPM) gehanteerd wordt en dat IPM onvoldoende resultaat heeft gehad.

Gewasbeschermingsmiddelen zijn middelen die planten beschermen,  of van ongewenste planten de groei beperken, de ongewenste planten voorkomen dan wel vernietigen. Zie ook: uitgebreide definitie.

Een middel is een gewasbeschermingsmiddel als werkzaam op planten en plantaardige producten volgens de Europese Verordening Gewasbescherming 1107/2009. Zie ook: uitgebreide definitie.

IPM staat voor Integrated Pest Management, in het Nederlands: Geïntegreerde gewasbescherming. Dit is een gestructureerde werkwijze voor duurzaam onderhoud en beheer van grasvelden waarin gestreefd wordt steeds minder middelen te gebruiken. De kern is dat vooraf plannen worden gemaakt, dat de ontwikkeling van het grasveld wordt gemonitord en dat regelmatig het uitgevoerde duurzame onderhoud en beheer worden geëvalueerd.

Bij onderhoud en beheer van natuurgrasvelden is IPM inderdaad verplicht.

Iedereen die gewasbeschermingsmiddelen in voorraad heeft of die mogelijk gaat gebruiken, dient een zogenaamde gewasbeschermingsmonitor te hebben, zie ook volgende vraag.

Op dit ogenblik wordt gewerkt aan een webtool waarin IPM en gewasbeschermingsmonitor zijn samengevoegd. Deze tool komt begin 2021 beschikbaar op http://www.duurzamesportsector.nl. Aan de hand daarvan kunt u eenvoudig aan alle verplichtingen voldoen en bovendien een goede basis leggen voor duurzaam en chemievrij beheer.

Op natuurgras wordt in uitzonderingssituaties gebruik van gewasbeschermingsmiddelen toegestaan voor bestrijding van onkruid, schimmels en plagen tot eind 2022. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden:

1. Er moet sprake zijn van beheer en onderhoud volgens IPM. Dit komt neer op een planmatige wijze van beheer en onderhoud waarbij er naar wordt gestreefd om steeds minder middelen te gebruiken.
2. Er mag pas na toepassing van IPM worden gespoten in enkele uitzonderlijke situaties. Gewasbeschermingsmiddelen mogen tot en met 2022 alleen nog worden gebruikt voor enkele onkruiden en plagen, deze zijn in de volgende tabel samengevat.

Situaties waarin het gebruik van pesticiden op sportvelden tot 31 december 2022 nog is toegestaan. De percentages geven aan welk deel van de totaaloppervlakte mag worden behandeld als sprak is van overschrijding van een schadedrempel. Zie verder www.duurzamesportsector.nl.

3. Deze lijst met uitzonderingen geldt algemeen, voor alle sportterreinen, behalve:
   1. voor golfterreinen is een aparte protocol opgesteld, zie de site van de NGF;
   2. voor velden in stadions voor betaald voetbal mogen voor onkruiden geen gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast. Toepassing is toegestaan enkel nog voor drie typen schimmels: dollar spot, sneeuwschimmel en kiemplantenziekte.
4. Let op: buiten stadions mogen dus geen gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt tegen schimmels.
5. Toepassing van gewasbeschermingsmiddelen op een bestaand veld mag niet over het hele sportveld gebeuren (volvelds) maar ten hoogste op 20% van het sportoppervlak.
6. Voor delen van een terrein waar in het kader van renovatie of onderhoud grootschalig opnieuw is ingezaaid geldt dat het eerste jaar geen gewasbeschermingsmiddelen mogen worden gebruikt en alleen indien nodig in het 2e of 3e jaar eenmalig 100%.

Fysiek en mechanisch onderhoud is in principe altijd toegestaan. Voorbeelden hiervan zijn wiedeggen, slepen, onkruid handmatig verwijderen, etc.

De belangrijke redenen om onze sportterreinen milieuvriendelijk te beheren zijn:

• Zorgdragen voor een veilige sportomgeving voor onze sporters (People)
• Zorgdragen voor een veilige sportomgeving voor onze kinderen en kleinkinderen (Planet);
• Zorgdragen voor een optimale speelkwaliteit en voor een sportveilig terrein (Profit /Prosperity)

Milieuvriendelijk beheer van onze sportterreinen betekent goed onderhoud en beheer dat niet belastend of vervuilend is voor de omgeving, nu en in de toekomst. Twee aspecten zijn hierin heel belangrijk:

• Zo min mogelijk belasting en verontreiniging door gebruik van chemische of andere middelen;
• Zo min mogelijk negatieve invloed op de biodiversiteit en bodemleven door onderhoud en beheer.

Milieuvriendelijk beheer is onderdeel van het thema verduurzaming van sportaccommodaties zoals vastgesteld in het Nationale Sportakkoord. De landelijke geldende afspraken over milieuvriendelijk onderhoud en beheer zijn op hoofdlijn vastgelegd in het deelakkoord Duurzame Sportinfrastructuur. De afspraken worden verder concreet uitgewerkt in de Werkgroep Milieuvriendelijk Beheer waarin ministeries, gemeenten, de onderhoudsbranche en de sport samenwerken.

Goed onderhoud en beheer dat niet belastend of vervuilend is voor de omgeving is altijd belangrijk.

Voor milieuvriendelijk beheer van natuurgras is voor de periode april 2020 tot december 2022 gebruik van slechts enkele gewasbeschermingsmiddelen alleen nog onder strikte voorwaarden toegestaan. 

Voor milieuvriendelijk beheer van de kunstgras, (half-)verharde en kunststof ondergronden is voorzien dat in oktober 2021 in de Werkgroep Milieuvriendelijk Beheer gesproken wordt over mogelijke verdere inperking van het biociden gebruik.  Dit zou in de periode erna in concrete afspraken kunnen resulteren.

Maar altijd geldt: Voorkomen is beter dan genezen! Voor nu, én voor onze kinderen.

Voor onderhoud en beheer van kunstgras, halfverharding en/of kunststof sportterreinen is een beperkt aantal middelen zoals biociden beschikbaar. Zie voor de lijst van door het CTGB (de toelating-instantie) toegestane middelen op kunstgras, kunststof, halfverharding en verharding Annex 1.

Let op: middelen mogen alleen volgens de gebruiksvoorschriften op de toegestane ondergronden toegepast worden.

Mits zij toegelaten zijn voor de specifieke toepassing op het type ondergrond en opgenomen zijn in de CTGB toelatingen databank mogen biociden toegepast worden bij onderhoud en beheer van kunstgras, halfverharding en/of kunststof buitensport-terreinen.

Momenteel zijn een beperkt aantal biociden toegelaten voor gebruik op kunstgras, halfverharding en/of kunststof sportterreinen, zie hiervoor Annex 1.

Er zijn momenteel enkele middelen in gebruik die nog niet beoordeeld zijn door het CTGB. Voor de volledigheid zijn in Annex 2 enkele van de gangbare middelen gepresenteerd. Gebruik is in principe niet toegestaan zolang er geen beoordeling heeft plaatsgevonden.

Daarnaast kan het zijn dat u een middel gebruikt wat niet (meer) toegelaten is. Zie hiervoor Annex 3.

Let op: Op de genoemde ondergronden mogen gewasbeschermingsmiddelen niet worden toegepast.

Ieder middel heeft een eigen beperkte toepasbaarheid en is dus niet automatisch toegelaten op andere ondergronden. Zie hiervoor Annex 1 én de gebruikersvoorschriften van het betreffende middel.

Sportterreinen zijn omgevingen waar professionele middelen gebruikt moeten worden. Dus zogenaamde huis- tuin-en-keukenmiddelen zijn niet toegestaan.

De professionele middelen mogen volgens de gebruiksvoorschriften van het betreffende middel toegepast worden door professioneel opgeleide en gecertificeerde personen, personen met een zogenaamd  ‘Bewijs van vakbekwaamheid’ De vrijwilliger die niet opgeleid/niet gecertificeerd is mag helaas niet met deze professionele middelen werken op buitensport-terreinen.

Biociden zijn middelen bestemd om schadelijke of ongewenste organismen variërend van bacteriën en virussen tot schimmels of ratten te vernietigen, af te weren, onschadelijk te maken of voorkomen. Zie ook: uitgebreide definitie.

Een middel is een biocide als werkzaam op organismen variërend van bacteriën en virussen tot schimmels of ratten volgens de  Europese Biociden Verordening 528/2012. Zie ook: uitgebreide definitie.

Nee, een biocide kan een natuurlijke olie of extract zijn, een chemische stof of een micro-organisme, een virus of een schimmel.

Enzym gebaseerde middelen kunnen inderdaad biociden zijn als deze werkzaam zijn op organismen variërend van bacteriën en virussen tot schimmels of ratten. Het CTGB kan een enzym gebaseerd middel ook als zijnde niet-biocide beoordelen. Enkele enzym gebaseerde middelen zijn momenteel (nog) niet door het CTGB beoordeeld. Onduidelijk is momenteel of ze toegepast mogen worden.

Nee, gewasbeschermingsmiddelen mogen niet toegepast worden bij onderhoud en beheer van kunstgras, halfverharding en/of kunststof sportterreinen.

Gewasbeschermingsmiddelen zijn middelen die planten beschermen,  of van ongewenste planten de groei beperken, de ongewenste planten voorkomen dan wel vernietigen. Zie ook: uitgebreide definitie.

Een middel is een gewasbeschermingsmiddel als werkzaam op planten en plantaardige producten volgens de Europese Verordening Gewasbescherming 1107/2009. Zie ook: uitgebreide definitie.

Op dit moment is een beperkt aantal andersoortige professionele middelen (niet gewasbescherming en niet biocide) gangbaar voor onderhoud en beheer van kunstgras, halfverharding en/of kunststof sportterreinen.  Zie hiervoor Annex 1.

Let op: Deze zijn (nog) niet door het CTGB beoordeeld en dus in principe niet toegestaan.

Het gebruik van zout en schoonmaakazijn is in principe verboden, tenzij deze expliciet voor een bepaald toepassing op sportvelden door het CTGB zijn toegelaten. Dit is nu niet het geval.

Waterstofperoxide mag niet toegepast worden.

Mos is een plant dus bestrijding ervan valt onder de gewasbeschermingsmiddelen. Bestrijding van mos met deze middelen is dus niet toegestaan op kunstgras, halfverharding en kunststof sportterreinen.

Algen behoren tot de categorie ongewenste organismen die door biociden bestreden zouden kunnen worden. Let op: gebruik hiervoor alleen de op de betreffende type sportondergrond toegestane middelen!

Randtegels, vloerplaten en opsluitbanden - binnen de omheining - maken integraal onderdeel uit van het betreffende sportterrein. Hiervoor gelden dan ook dezelfde regels voor onderhoud en beheer als het hoofdterrein van kunstgras, halfverharding en/of kunststof. Het bestrijden van onkruid met gewasbeschermingsmiddelen is dus niet toegestaan op deze randtegels, vloerplaten en opsluitbanden.

Op zand gebaseerde buitensport-terreinen mogen geen gewasbeschermingsmiddelen, biociden of andersoortige middelen gebruikt worden. 

Bovenstaande uitleg is niet van toepassing op onderhoud en beheer van natuurgras-sportvelden. Voor natuurgras-sportvelden en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, biociden en andersoortige middelen is informatie te vinden op de site www.duurzamesportsector.nl .

Een middel  toepassen voor onderhoud en beheer van een kunstgrasveld via de beregeningsinstallatie mag alleen als dit in de CTGB toelating opgenomen is.  Hierbij kunnen vraagtekens gesteld worden bij de effectiviteit hiervan gezien de onregelmatige verspreiding door de invloed van wind.

Nee, voor de bovengenoemde typen ondergronden gelden dezelfde regels zoals eerder beschreven voor kunstgras, halfverharding en kunststof buitensport-terreinen.

Fysiek en mechanisch onderhoud is in principe altijd toegestaan, vanzelfsprekend binnen de voorschriften van de leveranciers van de betreffende sportondergronden. Voorbeelden hiervan zijn borstelen, slepen, reiniging met hoge druk spuit, reiniging van de infill, diepte reiniging, heet water techniek, onkruid handmatig verwijderen, etc.